hoofd

{{hoofd}}{{/term}}

1 [lichaamsdeel] head

2 [als zetel van het verstand, de wil] head ⇒ mind, brain(s)

3 [persoon] head

4 [het bovenste, hoogste gedeelte] 〈tafel〉 head, top; 〈brief e.d.〉 head

5 [het voorste gedeelte] head ⇒ front, vanguard

6 [(van personen) leider, meerdere] head ⇒ chief, leader, 〈school〉 principal (teacher), 〈school〉 headmaster 〈mannelijk〉, headmistress 〈vrouwelijk〉

7 [in samenstellingen] [(van zaken) (het) de voornaamste] main ⇒ chief

♦voorbeelden:

1   met gebogen hoofd • with head bowed

     een hoofd groter/kleiner zijn (dan) • be a head taller/shorter (than)

     met een kaal/rood hoofd • bald-headed/red-faced

     met opgeheven hoofd • 〈figuurlijk〉 with head held high

     〈figuurlijk〉 een zwaar/een hard hoofd in iets hebben • have grave doubts about something

     〈figuurlijk〉 iets het hoofd bieden • stand/face up to something 〈moeilijkheden〉; meet, defy 〈concurrentie, aanvallen〉

     het hoofd buigen • 〈figuurlijk〉 bow one's head, give in/submit (to)

     〈figuurlijk〉 iemands hoofd eisen 〈aftreden/val〉 • demand someone's head

     het hoofd in de nek gooien • 〈letterlijk〉 fling/throw/toss back one's head; 〈figuurlijk〉 bristle/bridle up

     〈figuurlijk〉 het hoofd laten hangen • hang one's head, be downcast

     〈figuurlijk〉 het hoofd niet laten hangen • hold one's head high

     hij heeft zijn hoofd gestoten • 〈figuurlijk〉 he has been put in his place

     het hoofd boven water houden • 〈figuurlijk〉 keep one's head above water

     〈figuurlijk〉 het hoofd in de schoot leggen • give up the fight

     het hoofd schudden bij/over • shake one's head at/over

     〈figuurlijk〉 de hoofden bij elkaar steken • put one's heads together

     〈figuurlijk〉 zijn hoofd eronder durven verwedden • stake one's life (on)

     wat hangt ons nu weer boven het hoofd? • 〈figuurlijk〉 what's hanging over our heads now?, what's in store for us now?

     〈figuurlijk〉 het werk is hem boven het hoofd gegroeid • he can't cope with his work anymore

     〈figuurlijk〉 hij groeit mij boven het hoofd • he's leaving me behind/standing

     heb je geen ogen in je hoofd! • can't you look where you're going?

     licht/zwaar in het hoofd zijn • be light-headed, have a heavy head

     〈ook figuurlijk〉 met zijn hoofd tegen de muur knallen/lopen • bang one's head against the wall

     〈figuurlijk〉 met zijn hoofd in de wolken lopen • have one's head in the clouds; 〈gelukkig zijn〉 walk on air

     iemand een verwijt naar het hoofd slingeren • hurl a reproach at someone('s head)

     het succes is hem naar het hoofd gestegen • success has gone to his head

     〈figuurlijk〉 hij kreeg van alles naar zijn hoofd • 〈figuurlijk〉 he had all kinds of abuse thrown at him

     een beloning op iemands hoofd zetten • put a price on someone's head

     men kon er wel over de hoofden lopen • it was choc-a-bloc with people

     iets over het hoofd zien • 〈figuurlijk〉 overlook something

     〈figuurlijk〉 dat moet je maar over het hoofd zien • let that go by

     iemand voor het hoofd stoten • offend someone

     een hoofd hebben als een boei • have a face as red as a beetroot

2   uit het blote hoofd spreken • speak ad lib/off the cuff

     〈figuurlijk〉 zich het hoofd (niet) over iets breken • (not) rack one's brains over something

     zijn hoofd gebruiken 〈nadenken〉 • use one's head

     〈figuurlijk〉 het hoofd er niet bij hebben • have one's mind on other things

     〈figuurlijk〉 het hoofd loopt mij om • my head is reeling

     〈figuurlijk〉 mijn hoofd staat er niet naar • I'm not in the mood for it

     〈figuurlijk〉 het hoofd verliezen/niet verliezen • lose/keep one's head

     hij heeft veel aan zijn hoofd • he has a lot of things on his mind

     je bent niet goed bij je hoofd! • you're out of your (tiny) mind

     dat is mij door het hoofd gegaan/geschoten • it slipped my mind

     zich iets in het hoofd zetten • get something in(to) one's head

     hoe haalt hij het in zijn hoofd? • where does he get such an idea?

     zij kreeg het in haar hoofd om • she took it into her head to

     zoiets komt niet in mijn hoofd op • it would never enter my head/mind to do such a thing

     feiten in zijn hoofd stampen • cram

     de drank stijgt hem naar het hoofd • the drink is going to his head

     iets uit het hoofd kennen • learn something by heart/rote

     ik zal die gekheid wel uit mijn hoofd laten • I know better than to do something crazy like that

     iemand iets uit zijn hoofd praten • talk someone out of something

     dat zou ik maar uit mijn hoofd zetten • I'd forget it if I were you

     uit het hoofd spelen/zingen • play/sing from memory

     〈figuurlijk〉 iemand het hoofd op hol brengen • turn someone's head

     het hoofd koel houden • keep one's head, stay level-headed

3   we moeten de hoofden tellen • we must count heads

     per hoofd • per head/capita

     per hoofd van de bevolking • per head of (the) population

     〈spreekwoord〉 zoveel hoofden, zoveel zinnen • so many men, so many opinions

4   〈boekhouden〉 iets onder een apart hoofd boeken • book something under a separate heading

5   hij ging aan het hoofd van de troepen • he was at the head of the troops

     〈figuurlijk〉 hij stelde zich aan het hoofd van de beweging • he assumed the leadership of the movement

     aan het hoofd staan van • be at the head of; 〈leger〉 be in command of; 〈bedrijf, departement〉 be in charge of

7   hoofdbureau • head/main office

     hoofdingang • main entrance

¶   uit hoofde van • by reason of 〈het weer, zijn leeftijd〉; by virtue of 〈zijn ambt〉

     uit hoofde van zijn functie van/als • in his capacity as